سنگ پله و راه پله برای فضای داخلی و خارجی
محل قرارگیری پله و راه پله، مهمترین عامل تعیین کننده در انتخاب نوع سنگ طبیعی است. در فضاهای داخلی، تمرکز اصلی بر زیبایی و هماهنگی با طراحی است؛ اما معیارهای انتخاب سنگ برای راه پلههای خارجی تا حدود زیادی متفاوت است. سنگ پلههای بیرونی باید به خوبی در برابر رطوبت، تغییرات شدید دما و نور مستقیم آفتاب مقاوم باشد. با وجود آنکه سنگهای طبیعی در طبیعت شکل گرفته و با شرایط جوی مختلف در تماس بودهاند؛ اما این بدان معنا نیست که همه آنها برای پلههای خارج از ساختمان مناسب هستند. بنابراین در بحث انتخاب سنگ برای پله و راه پله باید نیازهای خاص پروژه به طور دقیق در نظر گرفته شود. در ادامه راهنمای خرید سنگ و راه پله به همراه بررسی تک تک سنگها را میخوانیم و معایب و مزایای انتخاب هر سنگ را بررسی میکنیم.
ویژگیهای بهترین سنگ پله و راه پله
در بحث انتخاب سنگ پله و راه پله صرفا توجه به معیارهای زیبایی شناختی کفایت نمیکند. برای تضمین عمر مفید طولانی و امنیت تردد افراد، سنگ انتخابی باید مجموعهای از ویژگیهای فنی، کاربردی و ظاهری را داشته باشد؛ از جمله:
۱. استحکام ساختاری و مقاومت سایشی بالا:
سنگ پله به طور مداوم در معرض رفت و آمد، ضربات پا و فشار استهلاکی قرار دارد. بهترین سنگ باید در برابر سایش بالا، مقاومت فرسایشی خود را حفظ کند و استحکام کافی برای تحمل وزنهای سنگین و ضربات مکرر (به ویژه در پلههای تجاری و ورودی) را داشته باشد.
۲. ایمنی و سطح ضد لغزش (ضریب اصطکاک مناسب):
این مورد مهمترین فاکتور ایمنی در انتخاب سنگ پله است. سطح سنگ پله و راه پله صرفنظر از موقعیت محیط نباید صیقلی و لغزنده باشد. بنابراین لازم است سطح سنگ به روشهای مکانیکی پرداخت شود یا خود سنگ بهطور ذاتی دارای بافت زبر باشد تا خطر لیز خوردن در هنگام خیس بودن سطح آن به حداقل برسد.
۳. جذب آب بسیار پایین و مقاومت در برابر شرایط جوی:
سنگهای مناسب برای پله خصوصا در فضاهای بیرونی باید جذب آب پایینی داشته باشند. نفوذ آب باعث ایجاد لکه، آسیب دیدگی و در مناطق سردسیر به ترک خوردگی سنگ در اثر یخزدگی منجر میشود. همچنین باید در برابر بارانهای اسیدی، گرما و تابش مستقیم آفتاب مقاوم باشند.
۴. ضخامت استاندارد و تحمل وزن مناسب:
به دلیل فشار نقطهای و مداوم، ضخامت سنگ پله باید از سنگهای کفپوش بیشتر باشد. برای اطمینان از تحمل فشار وارده و جلوگیری از شکستگی یا ترک برداشتن در بلندمدت معمولاً ضخامت ۳ تا ۵ سانتیمتر توصیه میشود.
۵. جرم پذیری پایین و نگهداری آسان:
سنگ پله و راه پله به دلیل تردد بالا در این نواحی نباید به راحتی آلودگی و کثیفی را به خود جذب کنند. سنگ مناسب باید جرم پذیری پایینی داشته باشد، بهراحتی لک نشود و از قابلیت تمیزکاری و شستشوی آسان برخوردار باشد تا در طول زمان زیبایی خود را حفظ کند.
۶. یکنواختی رنگ زمینه:
در پروژههای ساختمانی بزرگ و پلههایی که چندین طبقه را پوشش میدهند، یکدست بودن ظاهر تمامی سنگها اهمیت بسیاری دارد. این یکنواختی به صورت چشمی به طور دقیق قابل تشخیص نیست. مطمئنترین کار خرید سنگ از کارخانجاتی است که از دستگاههای پیشرفته سورتر سنگ مانند سورتر سنگ آیوا برای جداسازی و دستهبندی سنگها استفاده میکنند.
۷. زیبایی و هماهنگی با سبک دکوراسیون ساختمان:
ظاهر سنگ باید با سبک کلی ساختمان (مدرن، کلاسیک یا صنعتی) و متریال مجاور (مانند سنگ کف و دیوار) هماهنگ باشد.
۸. ارزش خرید بالا:
اگرچه سنگهای ارزان قیمت ممکن است هزینه اولیه را کاهش دهند؛ اما به دلیل کیفیت پایین در مدت کوتاهی نیاز به تعویض پیدا میکنند. بهترین انتخاب، سنگی است که ارزش خرید بالایی داشته باشد؛ یعنی قیمت خرید سنگ متناسب با کیفیت و ماندگاری آن باشد.
۹. سلامت ساختاری:
سنگ انتخابی باید عاری از هرگونه ترکهای ریز، رگههای سست یا نواقص طبیعی باشد. چنین مواردی به مرور زمان (خصوصا پس از برش و نصب) به شکستگی یا آسیب دیدگی سنگ منجر میشود.
بهترین انواع سنگ طبیعی برای پله و راه پله
سنگهای طبیعی تنوع بسیار بالایی دارند و هر کدام دارای ویژگیهای منحصربفردی هستند. به همین دلیل، انتخاب بهترین سنگ برای پله نیازمند ارزیابی دقیق مزایا، معایب و نیازهای محیطی هر متریال است. در ادامه به معرفی ۶ مورد از بهترین سنگهای طبیعی برای پله و راه پله میپردازیم.
۱. گرانیت برای پله
گرانیت در دنیای سنگها به دوام بالا و استحکام بیقید و شرط معروف است. این سنگ به دلیل ساختار بلوری بسیار متراکم و سخت در برابر سایش بالا، ضربه و خراش مقاومت فوقالعادهای دارد و بهترین انتخاب برای پلههایی با تردد زیاد و فضاهای بیرونی با شرایط آب و هوایی سخت است. گرانیت در طیف وسیعی از رنگها و الگوها موجود است، نگهداری آسانی دارد و باعث افزایش ارزش ملک میشود.
مزایای استفاده از گرانیت در پله و راه پله:
- استحکام فشاری قابل توجه و تحمل بار بسیار زیاد
- مقاومت بسیار بالا در برابر خراش و سایش
- تخلخل پایین و مقاومت عالی در برابر لکه و جذب مایعات
- مقاوم در برابر چرخههای ذوب و انجماد (مناسب برای محیطهای بیرونی)
- نیاز به نگهداری بسیار کم و آسان
- ارزش بلندمدت بالا
معایب استفاده از گرانیت برای پله و راه پله:
- قرارگیری در رده قیمتی متوسط تا بالا (هزینه اولیه نسبتا بالا)
- فاقد طرحهای رگهای کشیده (مانند مرمریت)
۲. مرمریت برای پله
مرمریت نماد لوکس بودن و زیبایی در طراحی داخلی است. این سنگ به دلیل درخشش، رگههای زیبا و رنگهای متنوع برای راه پلههای داخلی و رسمی بسیار مناسب است. اما به خاطر نرمی نسبی به راحتی خراشیده میشود و در برابر موادی مثل آبلیمو و سرکه آسیبپذیر است؛ بنابراین به مراقبت و نگهداری دقیق نیاز دارد.
مزایا استفاده از مرمریت برای پله و راه پله:
- زیباییشناختی و درخشش بی نظیر
- قابلیت ایجاد طرحهای پیوسته و آینهای (بوک مچ)
- بالا بردن چشمگیر ارزش و اعتبار ملک
- تنوع رنگی بسیار گسترده و رگههای خیره کننده
معایب استفاده از مرمریت برای پله و راه پله:
- نسبتا نرم و مستعد خراش و سایش
- حساسیت شیمیایی بالا و ایجاد خوردگی (اچ) در تماس با اسیدها
- متخلخلتر از گرانیت (مستعد لک شدن در اثر ریختن مایعات)
- نیاز به عایقبندی و مراقبت مداوم و آگاهانه
- هزینه اولیه بالا؛ به خصوص برای انواع کمیاب
۳. تراورتن برای راه پله
تراورتن اگرچه سختی گرانیت و درخشش مرمریت را ندارد؛ اما به دلیل رنگهای خاکی و طبیعی خود بسیار محبوب است. ظاهر تراورتن، حفرهدار و لایهای است و در ساخت پلههای داخلی و بیرونی به کار میرود. با این حال برای استفاده در فضای داخلی به منظور جلوگیری از تجمع گرد و غبار و تمیزکاری آسان لازم است سطح حفرهدار آن با رزین یا مواد پرکننده صاف شود. در صورت استفاده در پلههای بیرونی نیز برای جلوگیری از جذب آب و مقاوم شدن در برابر لک و آسیبهای محیطی باید به طور کامل و مداوم عایق بندی شود.
مزایای استفاده از تراورتن در پله و راه پله:
- قیمت مناسب و مقرونبهصرفه نسبت به سنگهای لوکستر
- بافت گرم، خاکی و روستیک
- طیف رنگی ملایم و طبیعی
- قابلیت پرداخت به صورت تامبل (لبه گرد) برای ظاهری قدیمی
- استخراج و قالبگیری نسبتاً آسانتر نسبت به سنگهای سختتر
معایب استفاده از تراورتن در پله و راه پله:
- بالاترین میزان تخلخل نسبت به دو مورد قبل
- نیاز مطلق به عایقبندی برای جلوگیری از لک شدن
- مستعد خوردگی (اچ) توسط مواد اسیدی
- احتمال باز شدن حفرههای کوچک در سطح (به خصوص در انواع پرنشده) در طول زمان
- تحمیل هزینه اضافی برای پر کردن حفرهها (فضای داخلی) و عایق بندی کامل (محیط بیرونی)
۴. کوارتزیت برای پله
کوارتزیت یک سنگ دگرگونی فوقالعاده سخت و مستحکم است. این سنگ برای پلههای پرتردد در فضاهای داخلی و خارجی که نیاز به دوام حداکثری دارند، یک انتخاب ایدهآل به شمار میرود. کوارتزیت به دلیل سختی بسیار بالا، مقاومت بینظیری در برابر سایش، ضربه و عوامل جوی نشان میدهد و به ظاهر طبیعی، بافت و رگههای متمایز خود معروف است.
مزایای استفاده از کوارتزیت در پله و راه پله:
- مقاومت فوق العاده در برابر فرسایش، ضربه و شرایط آب و هوایی سخت
- جذب رطوبت بسیار ناچیز
- دارای رگهها و بافتهای خاص با زیبایی طبیعی
- قابلیت استفاده مطمئن در محیطهای با ترافیک بالا
معایب استفاده از کوارتزیت در پله و راه پله:
- در برخی موارد، هزینه اولیه بالاتری نسبت به سنگهای رایج دارد.
- به دلیل سختی بالا، فرآوری و برش آن در کارگاهها دشوار است.
- طیف رنگها و نقشهای آن در مقایسه با مرمریت و گرانیت، محدودتر است.
- وزن بالای آن میتواند فرایند نصب را با چالش مواجه کند.
۵. سنگ مرمر (اونیکس) برای پله
مرمر اونیکس سنگی استثنایی و دکوراتیو با قابلیت عبور نور است و عموما در راه پلههای داخلی لوکس که جنبه تزئینی دارند به کار میرود. نورپردازی از پشت، جلوهای هنری و خیرهکنندهای به این سنگ میبخشد ؛ اما استحکام فیزیکی آن برای تحمل تردد زیاد مناسب نیست.
مزایای استفاده از مرمر در پله و راه پله:
- جلوه بصری لاکچری و هنری با طرحهای لایهای و شفاف
- قابلیت نورپردازی از پشت برای ایجاد فضای منحصر به فرد
- تنوع رنگ و طرح بسیار خاص و چشمنواز
- ایجاد حس اشرافی و لوکس در دکوراسیون داخلی
معایب استفاده از مرمر در پله و راه پله:
- جزء گرانترین سنگهای طبیعی موجود در بازار است.
- مقاومت ضعیفی در برابر خراش، ضربه و لکه دارد.
- دارای تخلخل نسبتاً زیاد و مستعد جذب مایعات است.
- نگهداری آن بسیار حساس و نیازمند دقت بالا است.
- صرفاً برای محیطهای کم تردد و ترئینی توصیه میشود.
۶. سنگ چینی یا کریستال برای پله
سنگ چینی (کریستال) سنگی با ساختار کریستالی و متراکم است که برای پلههای داخل ساختمان و حتی برخی فضاهای بیرونی با تردد متوسط، به عنوان یک گزینه کاربردی شناخته میشود. این سنگ با مقاومت مناسب در برابر سایش، ضربه و همچنین جذب آب بسیار کم، یک انتخاب اقتصادی و مطمئن است که با سبکهای مدرن و مینیمال هماهنگی خوبی دارد.
مزایای استفاده از سنگ چینی در پله و راه پله:
- ساختار متراکم و استحکام قابل قبول در برابر ضربه و رطوبت
- جذب آب بسیار پایین (مشابه گرانیت)
- قیمت مناسبتر در مقایسه با کوارتزیت و مرمریت
- تنوع طرح و رنگ مناسب برای فضاهای مدرن
معایب استفاده از سنگ چینی در پله و راه پله:
- در صورتی که سطح آن کاملاً صیقلی شود، مستعد لغزندگی است.
- به دلیل تخلخل بسیار پایین و اتصال سست به ملات سیمانی، نصب آن با هزینه و پیچیدگی بیشتری همراه است.
جدول مقایسه انواع سنگ پله و راه پله
این جدول، سنگهای معرفیشده در بالا و چند نمونه پرکاربرد دیگر را از نظر دوام، ایمنی و محل قرارگیری پله و راهپله (فضای داخلی و خارجی) با یکدیگر مقایسه میکند.
| نوع سنگ | قیمت | دوام | زیبایی | مقاومت در برابر لغزش | مناسب برای فضای باز | مناسب برای فضای داخلی |
| گرانیت | بالا | بسیار بالا | متوسط تا بالا | بالا (با پرداخت مناسب) | بله | بله |
| مرمریت | متوسط | متوسط | بالا | متوسط | خیر | بله |
| کوارتزیت | بالا | بسیار بالا | بالا | بالا | بله | بله |
| تراورتن | متوسط | متوسط | بالا | متوسط تا بالا | نوع چرمی | نوع سابخورده |
| مرمر (اونیکس) | بسیار بالا | متوسط | بسیار بالا | کم | خیر | بله |
| چینی (کریستال) | صنعتی یا متوسط تا بالا خاص | بالا | متوسط | متوسط تا بالا | بله | بله |
| لایماستون | متوسط | متوسط | بالا | متوسط | خیر | بله |
| سنداستون | پایین تا متوسط | متوسط | طبیعی | بالا | بله | خیر |
| اسلیت (سنگ لوح) | متوسط | بالا | خاص و مدرن | بالا | بله | بله |
نقش دستگاه اسکنر و سورتر آیوا در انتخاب دقیق متریال راه پله
استفاده از دستگاه سورتر سنگ آیوا در تضمین زیبایی و یکنواختی سنگ پله و راه پله نقش برجستهای ایفا میکند. سورتر آیوا با تمرکز بر جداسازی دقیق سنگها بر اساس رنگ زمینه و طیفهای مختلف آن به پیمانکاران امکان میدهد تا سنگهایی با بالاترین حد یکدستی را برای هر پروژه انتخاب کنند. بنابراین ظاهر نهایی پله و راه پله کاملا یکنواخت و بدون تفاوت چشمگیر ظاهری خواهد بود. این امر علاوه بر بهبود ویژگیهای زیبایی شناختی به افزایش ارزش ملک منجر میشود.
دستگاه اسکنر سنگ آیوا نیز نقش جالبی میتواند برای آماده سازی سنگهای پله و راه پله داشته باشد. برای این منظور میتوان عکس سنگهای اسلب را با دستگاه اسکنر تهیه کرد و قسمت برش را برای ایجاد طرح نهایی تعیین کرد.
حرف آخر
سنگهای طبیعی، بهترین انتخاب برای پله و راه پله هستند. آنها علاوه بر طول عمر بالا و استحکام فوق العاده، بافت طبیعی و ظاهر شیکی به فضا میبخشند. در بخشهای بالا با بهترین سنگهای طبیعی برای پلههای داخلی و بیرونی آشنا شدید. در هنگام انتخاب سنگ مورد نظرتان علاوه بر توجه به ویژگیهای آن به یکدست بودن رنگ و ظاهر برشهای سنگ توجه کنید. برای اطمینان از خرید سنگهای طبیعی کاملا هماهنگ با یکدیگر، آنها را از کارخانجاتی تهیه کنید از دستگاه سورتر سنگ استفاده میکنند.
